I végi tabarchin éan oxi da travaggiu. Inte stu móddu ha
pusciüu lascione in pàize ancun ciü bellu de cumme l’àivan
atruvàu. Ma sti ómmi ha fetu miracculi, perché éan acumpagné
da dónne che smalto in scê unge se ne dòvan ben pócu!
Certu che ste dónne nu stòvan cue muen in man.
Inte chè gh’éa da tüttu da fò, gh’uàiva l’öu de gummie pe
tegnì ‘na cà ordinò e nétta, a famiggia nümeruza, e… delungu
amiandu ben au mézu sódu, se nu ânò à gambaloia gh’uàiva pócu.
Póviai dónne! Àivan da do ôdiensa ai figiö, che primma éan
tanti, miga cumme àua c’han puìa de métte au mundu in figiö!
E cun quéstu, che tantu i zöghi di figiö cumme i travaggi
di mài alùa éan in pó “ordenoi” e quande sünova l’ua de nötte
i só vestì éan da bugì.
A bügò
Alùa, â
zöggia, intantu che u màiu u l’éa à travagiò, a dónna a
metàiva man au cuncun pe fò a bügò in cà o, ancun mégiu, inta
vigna, dunde gh’éa ciü egua e se puàiva destende au su, fiňa
in sciâ miagétta o ‘n scê
ramme. Inta vigna se gh’anova pau
ciü à pé, càreghe de fangótti cua róba brütta e se vegniva in
cà, â saia, cua róba prufümò de fréscu e de su.
Se
cumensova cû fò a lescìa: egua coda cun drentu in pó de sénne
pigiò dai furnélli e feta bugì in bellu pó. Quande l’egua a l’éa
fràida a cuòvan cu in canavassu, in péssu de tàia de saccu,
ch’alùa u serviva pe mille üzi, e a caciòvan intu
cuncun cua
róba brütta e ghiâ lasciòvan tütt’a nötte.
U giurnu
dóppu dagghe à fretò! E scì, perché alùa u l’éa ‘n vantu vésse
degàibu e fò brilò a giancàia, sensa l’agiüttu de l’Omino
Bianco. L’arüxentòvan, s’a l’éa gianca, cû
turchinéttu, o, s’a
l’éa de cù, cua vormaröza; a bügò destàiza a l’àiva in
prufümmu ch’u tiova sciü u cö.
U
pan
Dapö vegniva u giurnu du pan.
U
crescente u l’éa ben alügàu inta cupétta, dâ setemaňa pasò.
Bezügnova îsose préstu pe ‘mpastò e méttighe u crescente,
dunca u pan u vegniva ‘na rócca.
Intantu
ch’a pasta a s’alevova, bezügnova asende u furnu… E poi do a
furma au pan, cöxe magari due patatétte inta sénne e, s’a l’éa
‘na buňa giurnò, magari ‘n öu da galiňa ch’a raspova dâ pórta,
sutta ‘na nasétta.
A cuxiňa
a se ‘mpiva de calù e de fragransa, se tüttu anova ben e u
fümaiö u tiova.
Au
mezugiurnu, l’ua de drinò, sensa i ómmi nu se mangiova, ma, p’apuntelose
u stömagu, e dónne cui figiö s’acuntentòvan de ‘na bella fétta
de pan prufümàu, cun due fighe sécche, ‘na
pumatétta, due
ôvivétte e ‘n pesin de furmaggiu, segundu a staxun.
Du restu anche i mài mangiòvan au stéssu móddu. Audiè che
colesterolo nu ghe ne vegniva!
Pâ saia
metàivan in sciü fögu ‘na bella pignatta de
menestra cui
sciàixi o cui faxö, duì pescétti rustìi pigè inte ‘na scaradda
da quarche pescàu ch’u nu riusciva à vendai e “tóccaliccu”, a
seňa a l’éa feta. Corne ninte, a l’éa in lüssu rizervàu ai
feste.
U duse?
In péssu de pan bagnàu intu vin, e ringrasiò ch’a nu l’éa
vinétta.
Finìa a
seňa, d’asbrìu ‘n lettu; s’adurmìvan cumme sciàsci, perché
a
nötte a l’éa cürta e a giunò lunga, piňa de travaggiu pesante.
