IL DIALETTO

 

 

 

 

> Il Dialetto > U me Pàise > A stória

 

A stória  -  Pégi

  

 

 

Ancö Pégi a s’è ‘ngrandìa e a l’è atacò à Zéna; ma quande cumense a nóstra stória, inmüggiu de anni fa, a nu l’éa cuscì. Alùa Pégi, cumme l’è successu ‘n pó dapertüttu, u l’éa ‘n paizóttu destacàu dâ citè, e u l’éa guvernàu da ‘na famiggia nóbile e inmüggiu ricca: i Lomellini, gente impurtante, anche inta putente Repübblica de Zéna.

 

Intu 1500 Zéna a l’éa ancun ‘na gróssa putensa, grassie ai cummerci ch’a fova pe tüttu u Mediteràgnu e à l’aleànsa cu putentìscimu re da Spagna, ch’u se serviva, primma de tüttu, de l’esperiensa di mainè zenàixi.

Pégi a l’éa in sciû mò, ma a nu gh’àiva ‘n pórtu. Davanti ai só chè, gh’éa molapèňa ‘na scügéa pe prutégge u pàize.

I Pêgin éan grendi travagiaduì e pe guògnise a giurnò se ‘nzegnòvan à fò tütti i mesté. Ninte ghe fova puìa.

Ai primmi di 1500 i Zenàixi sercòvan in póstu vixin à l’Africa, ch’u fîse abastànsa vixin pe puàiau üzò cumme boze d’apóggiu pai só traffeghi cumercioli, ma ch’u se puésse difende ben perché a puìa di Türchi a l’éa ‘nmüggiu fórte. U mumentu bun u se gh’è presentàu quande a flótta spagnólla, cumandò da l’amiràliu zenàize Dória, a l’ha vintu quélla barbarésca e a l’ha aciapàu u cappu di pirati: u teribile Dragut, ch’u l’éa ‘na spiňa intu sciancu pe tüttu u Mediteràgnu. Alevàu da mézu Dragut cue só borche, u re da Spagna, Carlo V, u l’ha pusciüu pigiò a citè de Tünexi.

Fóscia a stória a nu saiò próppiu cuscì, ma a nuiotri a ne pioxe deciü inte stu móddu.

 

L’è stetu alùa che i Lomellini han dumandàu au re da Spagna l’uiza de Taborca, ch’a l’è davanti â cósta tünixiňa, pe puài pescò u cuolu e fone ‘na boze pau cumerciu zenàize.

Dóppu tante tratative, i Lomellini éan riuscìi à pigiò l’uiza de Taborca, che a l’è diventò pruprietè da Repübblica de Zéna.

I primmi Pêgin portan pe Taborca intu 1540, da ‘na spiaggia davanti au palassiu di Lomellini, dunde àua gh’è l’Hotel Mediterranée e gh’è ‘na torga p’aregurdò stu fetu.

Cui pescuài pêgin l’éa partìu anche ün di Lomellini: Agostino Francesco Nicolò, pe surveliò a pruprietè da só famiggia.

 

Primma l’è partìu in picin gruppu; poi, cianin cianin, otre gente en anete versu l’uiza africona, incuragè dai belli guogni. I Pêgin han cuntinuàu à partì pe Taborca à picin gruppi pe otri déx’anni, dau 1540 au 1550, pe pescò u cuolu e cumerciò cui africoni.

Taborca, cui anni, a l’è diventò ‘na boze de rifurnimentu e de cumerciu pai zenàixi e a só pupulasiun, cua pésca e cû travaggiu du cuolu, a l’è arivò à stò ben: nu gh’amancova ninte. I Lomellini intantu guagnòvan branchè de dinè grassie ai Tabarchin che, tüttu u santu giurnu, se rumpìvan u cóllu pau mò.

  

  

 

 

  

Testi estratti da "DÂ SCÖA... U PÀIZE IN DIRETTA - Scuola elementare Carloforte"  Ed. Grafica del Parteolla

 

 

 

 

Web Site designed and created by R. S.
Hieracon.it - Tutti i diritti riservati.
All rights reserved. Vietata la riproduzione anche parziale.